Komende zaterdag, 27 februari, is de première van Opgeruimd, de nieuwe voorstelling van Theatergroep Greppel. Ugenda nam een kijkje in het Greppeltheater aan de Krekelstraat en knoopte een gesprek aan met artistiek leider Rik Luijmes.
Opgeleid in Maastricht op de toneelacademie en een aantal jaren werkzaam als trainingsacteur; nu is Rik Luijmes schrijver, acteur, regisseur en vooral theatermaker. Hij is niet alleen artistiek leider van Theatergroep Greppel, maar werkt ook als docent op de toneelschool in Arnhem en bij de Lindenberg. Daarnaast regisseerde hij ook scènes voor onder meer Theater De Plaats en was hij jurylid bij The Play of Nijmegen.
Hoe is Theatergroep Greppel ontstaan?
'In 2011 heb ik een eigen stuk geschreven en geregisseerd, Afslag Fluisterveld. Dat ging over twee mensen die in een boerderij wonen, waarlangs een weg gepland staat. Er is een strijd tussen blijven en aan tradities vasthouden of vertrekken. In dat stuk speelden Margreet Blanken, bekend van onder meer Medisch Centrum West en Jeroen van den Berg, die acteur en artistiek leider bij De Verbeelding was. Dat stuk speelden we in oude boeren schuren. Oorspronkelijk zou het stuk Greppel heten, vandaar de naam van onze theatergroep.'
'Het jaar erop maakte ik met Joep Everts de voorstelling Dit moment, over het leven van een dirigent en in 2013 speelde Margreet Blanken in ons theater een aantal malen het in het stuk Etty. Dat is een solostuk dat Margreet had geschreven, gebaseerd op de dagboeken van Etty Hillesum.'
‘Vorig jaar waren de rollen omgedraaid: in Alles wat licht is speelde ik een oud-strijder die doorgedraaid is teruggekomen. Wat is er gebeurd? Hij ging met idealen de oorlog in en veranderde zo, dat hij mensen de huizen uit ging knallen. De regie was in handen van Margreet en de tekst van Rob de Graaf. We hebben de voorstelling niet alleen hier gespeeld, maar ook op een aantal plekken in het land. In de loop van de tijd zag je dat je de realiteit, met de Syriëgangers, kon relateren in het stuk.'
Wat kun je vertellen over dit nieuwe stuk Opgeruimd?
'Ik heb dit weer zelf geschreven. Het is gebaseerd op iets uit mijn jeugd: wij woonden naast een man met een houten been. Hij verhuurde de bovenverdieping aan een vrouw die voor hem zorgde. Toen ze de huur niet meer kon betalen en wilde vertrekken, vroeg hij haar toch te blijven, want hij verwachtte niet lang meer te leven. Haar voorwaarde was dat zij het huis zou krijgen, als hij kwam te overlijden. Dit stuk gaat over de drie kinderen van de man. De dochter, gespeeld door Antoinette Thoonen (Theatergroep PIT), wil zich aan de afspraak houden. Ik speel de zoon die het huis wil verkopen en het geld wil opstrijken. En de tweede zoon, gespeeld door Ronald Armbrust (die onder meer in de film Zwartboek speelde en bij Kwatta), is iemand die het allemaal niets kan schelen. De regie is weer in handen van Margreet Blanken. De voorstelling is deels via crowdfunding tot stand gekomen.'
'We spelen het stuk tien keer hier in het Greppeltheater. Oorspronkelijk zouden we het maar vijf keer hier doen, maar binnen no time waren de voorstellingen uitverkocht. Het is een klein theater in een oud klaslokaal, waar maar veertig mensen in kunnen. Dus hebben we in april nog vijf extra voorstellingen gepland. Daarna hopen we ermee het land in te gaan.'
Wat is voor jou belangrijk bij theater maken?
'Als ik zelf een tekst schrijf, zoals voor Opgeruimd, dan is het echt een stuk van míj. Dít wil ik maken. Je blijft wel voortdurend aan de tekst schaven. We moesten het boekje met de toneeltekst laten drukken, maar nu we aan het repeteren zijn, verander ik nog steeds kleine dingen. Als acteur vind ik het belangrijk om scherp te blijven en ook om je medespelers alert te houden, door de tekst steeds weer te laten ontstaan waardoor het tekens net iets anders kan klinken.'
'Ik vind het ook leuker om in kleine theaters te spelen, zoals hier of bijvoorbeeld De Steenakker in Haps. Of op locatie, zoals met Afslag Fluisterveld, of de projecten van De Plaats. Je zit veel dichter op het publiek en bovendien kun je veel vaker spelen. Ik hoef niet in de schouwburg te staan in een grote zaal en dan één keer het stuk voor negenhonderd man te spelen. Liever tien keer voor veertig.’
Hoe zie je theater in Nijmegen?
'Nijmegen is geen theaterstad. We hebben alleen Kwatta als professioneel theater. Hoewel Greppel met professionele theatermakers werkt, kunnen we met de inkomsten maar nét de productiekosten betalen. De gemeente Nijmegen heeft daarin al jaren geleden een keuze gemaakt. Voor het échte theaterwerk moet je naar Arnhem of naar het westen. Daar heb ik niet zo'n moeite mee.'
'Wat niet wil zeggen dat er op theatergebied niets gebeurt in Nijmegen. Kijk naar de dingen die Elly Snip doet in de Verspiegeling of Nicky Ebbeng; die maken heel mooie dingen. En er is ook weer een nieuwe theatergroep, TG De Winter, die hier onlangs in het Greppeltheater hun eerste voorstelling, Ex, heeft opgevoerd.'
Wie Opgeruimd wil zien, kan nog in april terecht bij het Greppeltheater. Reserveren is mogelijk via de site van Greppel.
